E. Bos Orthopedagogiek biedt het VRIENDEN-programma voor kinderen tussen de 9 jaar en 13 jaar aan. Het VRIENDEN-programma is een preventieprogramma om kinderen en jongeren te helpen bij het aanleren van belangrijke vaardigheden en technieken om hun angsten aan te pakken.
Het VRIENDEN-programma is ontstaan in Australië als FRIENDS en heeft wereldwijd zijn effectiviteit bewezen. Wetenschappelijk sociaal onderzoek laat zien dat het preventieprogramma echt werkt. E. Bos is gecertificeerd VRIENDEN-trainer. Het programma werkt met een werkboek en opdrachten voor thuis, zodat het geleerde in de training ook toegepast kan worden in het dagelijkse leven.
Onderstaand vindt u achtergrondinformatie over angst & depressie en de belangrijkste uitgangspunten van dit programma.
Functionele angst versus belemmerende angst:
Angst is te verdelen in functionele angst en belemmerende angst. Functionele angst hoort bij het leven en helpt om te overleven. Zo ga je wilde dieren uit de weg en geeft je lichaam aan, als je dichtbij vuur bent of boven een afgrond staat, dat je op die plek beter niet kunt zijn. Deze angst kent iedereen en hoort bij een gezonde ontwikkeling. Belemmerende angst is angst waar je last van hebt. Dagelijkse bezigheden ga je uit de weg, je voelt je niet lekker, door de angst mislukken activiteiten en je vertoont teruggetrokken gedrag.
Omgang met angst:
Er zijn 3 manieren om met belemmerende angst om te gaan:
- Fight; agressie – je laat duidelijk blijken niet bang te zijn, terwijl je dat wel bent.
- Flight; je gaat de situatie uit de weg – vluchtgedrag
- Freeze; je kunt je niet meer bewegen en staat aan de grond genageld.
Waarneembare componenten versus niet waarneembare componenten:
Bij angst zijn er waarneembare componenten en niet waarneembare componenten. Waarneembaar zijn trillen, hyperactiviteit, hartkloppingen, transpireren of kippenvel. Niet waarneembaar zijn irreële gedachtes, bepaalde gevoelens en herinneringen.
Angst kan leiden tot depressie:
Belemmerende angst op de kinderleeftijd, is een voorloper op mogelijke depressie op latere leeftijd. Het is dus zeer belangrijk, angst op tijd aan te pakken! Van depressie is sprake wanneer je veelvuldig verdrietig bent, je belangstelling en plezier in je leven mist, je sociaal teruggetrokken bent, je gevoelens hebt van lusteloosheid en/ of hopeloosheid, je concentratie afneemt en je over het algemeen focust op het negatieve. Als belemmerende angst op de kinderleeftijd wordt aangepakt is de kans op depressie op later leeftijd vele malen kleiner. Om deze reden is het VRIENDEN-programma, dan ook ontwikkeld. Wat je nu goed aanleert, wordt later geen problematiek!
Prevalentie (hoe vaak komt het voor?):
Angst kan op verschillende manieren tot uiting komen. 10 tot 20% van alle kinderen en jongeren hebben last van een bepaalde angststoornis, dit is 1 op de 10 tot 1 op de 5 kinderen en is daarmee de meest voorkomende problematiek bij kinderen en jongeren. Vaak worden angstproblemen niet herkend of gebagatelliseerd door zichzelf of de omgeving. Daarnaast worden ze ook vaak ontkend, omdat men zich schaamt ergens bang voor te zijn. Het niet adequaat aanpakken van angststoornissen kan zoals bovenstaand beschreven grote gevolgen hebben en leiden tot depressie.
Angststoornissen:
De meest voorkomende angststoornissen zijn:
- Gegeneraliseerde angststoornis: een algemene angst bij de meest voorkomende gebeurtenissen.
- Separatieangst / scheidingsangst: angst gescheiden te worden van belangrijke ouders, verzorgers, thuis of vertrouwde omgeving. Dit komt voor bij verwaarloosde kinderen, kinderen van wie een ouder is overleden of kinderen van gescheiden ouders.
- Specifieke fobie: angst gekoppeld aan een bepaalde plaats of voorwerp. Voorbeelden zijn hoogtevrees, angst in het donker en angst voor dieren als honden of spinnen.
- Post-traumatisch stresssyndroom: heftige angstreactie na een traumatische gebeurtenis, bijvoorbeeld overlijden van een dierbare.
- Agorafobie: angst voor, of vermijden van plaatsen of situaties in de openbare ruimte of waar veel mensen tegelijk zijn. Ook wel straatvrees, pleinvrees genoemd.
- Sociale fobie: vrees om vernederd te worden door anderen of voor schut te staan. Onbekende mensen worden het liefst vermeden en men heeft een hekel om in het middelpunt van de belangstelling te staan of een presentatie te geven.
- Obsessieve compulsieve stoornis: indringende gedachtes (obsessies) die afnemen door het verrichten van dwangmatige handelingen (compulsies). Voorbeelden zijn blijvende de handen wassen of obsessief controleren of de deur wel op slot zit.
- Paniekstoornis: een afgebakende korte periode van plotselinge heftige angst, vrees of paniek.
Faalangst wordt gerekend tot een specifieke fobie en is een van de meest voorkomende angstvormen bij kinderen en jongeren.
Uitgangspunten VRIENDEN-programma:
Het VRIENDEN-programma is toepasbaar voor de gegeneraliseerde angststoornis, separatieangst, specifieke fobie, de sociale fobie en faalangst. Het programma besteedt aandacht aan:
– Herkennen aan irreële gedachtes
– Herkennen van lichaamsseinen
– Ontspanningsoefeningen (stress verminderend)
– Ademhalingsoefeningen (stress verminderend)
– Positief denken
– Probleemoplossende vermogens
– Leren omgaan met de gevreesde situatie
– Leren van leeftijdsgenoten
– Het opdoen van sociale vaardigheden en het maken van vrienden
“Angst is niet iets om je voor te schamen, maar iets om aan te pakken”!